Titel van het boek: Het pauperparadijs
Auteur: Suzanna Jansen
Uitgever: Uitgeverij Balans
Publicatiedatum: 8 januari 2013
Aantal pagina’s: 256
Aantal sterren: 4 sterren
Achterflaptekst:
Amsterdam-Noord tijdens de crisisjaren: Roza Dingemans, moeder van een door schulden en alcoholisme getroffen gezin, probeert koste wat kost haar waardigheid te bewaren. Ze ontleent onvermoede trots aan een gerucht over een voorname afkomst en een misgelopen erfenis. Maar is dat mythe, of werkelijkheid?
Op zoek naar de feiten stuit haarkleindochter, de auteur, op een verborgen stuk Nederlandse geschiedenis: haar voorouders blijken te zijn blootgesteld aan een uniek heropvoedingsexperiment in de Drentse nederzetting Veenhuizen. In drie enorme kazernes werden daar vanaf 1823 tienduizenden arme stadsgezinnen door tucht en landarbeid gedrild tot nuttige burgers. Maar wat begon als een bevlogen project om de armoede in Nederland in twaalf jaar uit te roeien, veranderde al snel in een fuik voor de paupers.
In een betrokken, beeldende stijl volgt Suzanna Jansen vijf generaties van haar familie langs alle goedbedoelde pogingen om de onderklasse te verheffen. Van Veenhuizen, via het beschavingsoffensief van de gegoede dames, naar de moderne arbeiderswijken begin twintigste eeuw waar het volk het beschaafde wonen krijgt aangeleerd. Gaanderweg tekent zich af hoe deze opvoedcampagnes ingrijpen op het leven van Roza Dingemans en haar voorouders. En hoe de erfenis ervan generaties lang doorwerkt.
Eigen mening:
Soms lees je een boek dat niet alleen een verhaal vertelt, maar ook iets in jezelf raakt. Het Pauperparadijs was voor mij zo een boek. Wat begon als nieuwsgierigheid naar een stukje Nederlandse geschiedenis. Werd al snel een persoonlijke reis vol herkenning en verwondering. Suzanna neemt je mee in de geschiedenis van haar familie en gaat terug tot de negentiende eeuw. Een tijd waarin arme gezinnen nog werden “heropgevoed” in de koloniën. Het idee was om armoede uit te roeien, maar ondanks de goede bedoelingen bleek het in de praktijk een systeem dat generaties lang mensen gevangen hield in hun afkomst.
Tijdens het lezen raakte het me hoe gebeurtenissen, keuzes en omstandigheden uit het verleden nog generaties later voelbaar kunnen zijn. Het zette me aan het denken over mijn eigen familieverhaal. Over wat ik heb meegekregen en wat ik (bewust of onbewust) weer doorgeef. Die gedachte vond ik mooi, maar ook confronterend. Er waren momenten dat ik het boek even moest wegleggen om alles te laten bezinken.
Toch, of misschien juist daardoor, vond ik Het Pauperparadijs een indrukwekkend en waardevol boek. Het laat zien hoe veerkrachtig mensen kunnen zijn, zelfs als het leven niet eerlijk verdeeld is. En het herinnert eraan hoe onze geschiedenis nog altijd doorwerkt in wie we vandaag zijn. Een boek dat blijft hangen, raakt en uitnodigt om verder te kijken dan je eigen verhaal. Een aanrader dus!